Maddeden Gelen Enerji
BWR’larda
yoğuşturucu-dan gelen suyu reaktör kabına pompalayan besleme suyu
pompalarının yanı sıra, 2 adet de resikülasyon döngüsü bulunmaktadır.
Besleme suyu pompalarının reaktör kabına getirdiği soğutucu suyu,
reaktör kabından çıkan borularla resirkülasyon pompalarına
taşınmaktadır. Pompalar bu suyu tekrar reaktör basınç kabına
pompalamaktadır.
Resirkülasyon pompaları hızları değiştirilebilen motorlar yardımıyla
çalışmaktadır. Pompaların hızı artırıldıkça, reaktör kalbinde üretilen
enerji miktarı artmakta, azaltıldığında da daha üretilen enerji
miktarı azalmaktadır.
Bu
resikülasyon sisteminin bir parçası da, reaktör kabı duvarı ve reaktör
kalbi tankı arasında yerleştirilmiş jet pompalarıdır. Jet pompaları
BWR tasarımına has bileşenlerdir. Boyları yaklaşık 5.8 metre
civarındadır. BWR’larda bu pompalardan tipik olarak 16-24 arası bir
sayıda bulunabilmektedir. Jet pompalarında hareketli parça
bulunmamaktadır.
Resikülasyon pompalarından gelen hızlı ve yüksek basınçlı su, jet
pompasının girişindeki dar iç ağıza hızla girmekte ve giriş ile çıkış
ağızları arasında bir basınç farklı oluşturmaktadır. Bu basınç farkı
nedeniyle pompanın girişindeki dış ağızda bir emme basıncı
oluşmaktadır. Iç ağzıdan gelen hızlı akan su ile dış ağızlardan
emilerek gelen su pompanın orta bölümlerinde karışarak aşağıya doğru
akmaktadır.
Jet pompaları, resirkülasyon su akışının yaklaşık 3’te 2’sini
oluşturabilmektedir. Dolayısıyla bu pompalar yardımıyla motorlu
resikülasyon pompalarının boyutlarının çok büyük olmasına gerek
kalmamaktadır.
BWR’lardaki resikülasyon ve jet pompalarından oluşan “resirkülasyon
sisteminin” ana görevi soğutma değil, reaktörün kontrolüdür.