Nükleer Enerji Dünyası

Maddeden Gelen Enerji

GÜNCEL KONULAR

İLERİ İNŞAAT TEKNİKLERİ

Nükleer Enerji Dünyası Sayfalarına
Hoş Geldiniz

Nükleer enerji teknolojisi uranyum ve plütonyum gibi bazı ağır atomların bölünmesi sonucunda ortaya çıkan enerji yardımıyla üretilen ısı enerjisini kullanılarak buhar türbininin dönmesi ve türbine bağlı jeneratörden elektrik üretilmesi şeklinde bir enerji üretim yöntemidir. İlk olarak 1940'lı yıllarda geliştirilmiş, ikinci dünya savaşınının ardından da ticari elektrik üretimi amacıyla kullanılmaya başlanmıştır.

Nükleerin ilk yıllarında, insanlığın önümüzdeki binlerce yıllık enerji ihtiyacının nükleer enerji yardımıyla karşılanabileceği öngörülmüş, gelecekte elektriğin sayaç bile gerektirmeyecek kadar ucuz olabileceği düşünülmüştür. Diğer yandan zaman içerisinde durumun böyle olmadığı görülmüş, yüksek radyasyon içeren tesislerin işletmesinin ne kadar zor olabileceği anlaşılmıştır. Meydana gelen kazalar nükleer enerji tesislerinin daha sıkı denetlenmesine, tasarım ve inşaatlarının daha maliyetli hale gelmesine sebep olmuştur. Yeni yönetmelikler, güvenlik tedbirleri, sıkı lisanslama şartları; nükleer enerjiyi daha pahalı ve riskli yatırımlar haline dönüştürmüştür. Birçok ülkede politik sebepler ve halkın kabulü ile ilgi problemler nedeniyle çözümsüz kalan nükleer atık konusu nükleer santrallerin yaygınlaşmasına sınır getirmiştir. Batı dünyasında 1990'lı yıllarda yaşanan büyük nükleer durgunluğun ardından 2010 yılı sonrası için öngörülen nükleer rönesans ve yeniden yükseliş de Fukushima kazası sonrası sekteye uğramış, birçok ülke nükleer enerji ile ilgili gelecek öngörülerini değiştirmiş veya sorgulamaya başlamıştır.

Günümüzde yaklaşık 16 ülke elektrik ihtiyacının en az yüzde 25'ini nükleer enerjiden sağlamaktadır. Ülkemizde de 1970'lerden beri nükleer enerji kullanımı zaman zaman gündeme gelmektedir. Ülkelerin nükleer teknolojiyi ucuz, güvenli ve güvenilir bir şekilde başarıyla kullanabilmeleri için karşılanması gereken birçok şart ve oluşturulması gereken ciddi bir altyapı bulunmaktadır. Bu sayfalar nükleer enerji ile ilgili temel bilgileri, altyapı gerekleri ile ilgili kaynakları ve diğer ilgili konuları bir araya tolamak amacıyla oluşturulmuştur. Bu sayfalar kesinlikle nükleer yanlısı veya karşıtı değildir. Nükleerin faydalı ve sıkıntılı konularına aynı anda tarafsız bir gözle dikkate almaya çalışmaktadır. Farklı konularda bilgilere ulaşmak için lütfen ilgili bağlantıların üzerine tıklayınız.

Nükleer Projelerden

Alınan Dersler

Nükleer projelerde yapılan hataların sonuçları çok büyük olabilmektedir. Dünyada hatalar nedeniyle zamanında tamam- lanamamış ve iptal olmuş bir çok santral projesi bu- lunmaktadır. Hatta yüzde 99'u tamamlandığı halde devreye alınanamamış santraller olmuş- tur. Bu hataların tekrarlan- maması için, projelerde yaşa- nan problemlerin incelenmesi ve tecrübelerin yeni projelerde kullanılması gerekmektedir. Etkin nükleer program yürüten ülkeler bu amaçla bir bilgi yönetim sistemi oluşturmakta, projelerden alınan dersleri arşivleyerek, proje paydaş- larının kullanımına açmaktadır. Böylece; yeni projelerin per- formansını arttırmak mümkün olabilmektedir......

Daha Fazla Bilgi

Güvenlik

Kültürü

Çernobil faciası yönetsel kültürün güvenlik performansı açısından ne kadar önemli olduğunu ortaya çıkartmıştır. O günden buyana "güvenlik kültürü" nükleer santral ile ilgili faaliyetlerle uğraşan kuruluşlar için "olmazsa olmaz" bir yönetsel öğe haline gelmiştir. Güvenlik kültürü iş ortamında güvenlikle ilgili konulara nasıl bir yaklaşım sergilendiğininin bir göstergesidir; en başta yö- neticiler olmak üzere bütün çalışanların güvenlikle ilgili konulara bakışlarını, tutumlarını, inançlarını ve algılarını be- lirlemektedir. Güvenlik kültürü sağlam olan bir kuruluşta güvenlik her şeyden önce gelmelidir. Bu da ancak modern ve etkin bir yönetim sistemi ile sağlanabilecektir....

Hazırlanıyor...

Ulusal

Konum

Hükümetin nükleer enerji programı geliştirmeye açık destek sağlaması gerekmektedir. Bu desteğin en önemli göstergesi, altyapı geliştirmeye yönelik yeterli insan kay-nağı, zaman ve bütçe ayrılmasıdır. Çalışmalar sırasın-da uzun vadeli sosyal, politik, ve ekonomik dengeler sürekli göz önünde bulundurulmalıdır.....

Hazırlanıyor...

Proje

Yönetimi

İki ünitelik bir nükleer santralın inşası yaklaşık 75 bin iş kaleminden oluşmaktadır. Çalış-maların başarısı açısından etkin proje yönetimi yön-temlerinin kullanıl-ması şarttır. Proje yönetimi ayrıca yerli katkı açısından da ilk transfer edilmesi gereken teknolojidir ve öğrenilmesi için tedbirler alınmasına ihtiyaç duyar...

Hazırlanıyor...

Yönetim Sistemi

Nükleer projeye etki yapan bütün kuru-luşların kalite ve güvenlik kültürlerini temel alarak şekil-lendirmiş modern ve etkin bir yönetim sistemi kurması gerekmektedir. Alt-yapı geliştirmenin her aşamasında yüksek düzeyde ehil yönetimlerin oluşturulması nük-leer programın ba-şarısı için hayati önem taşımaktadır.

Hazırlanıyor...

Finansman ve

Mali Destek

Nükleer tesisler finansman açısın-dan riskli yatırım-lardır. Yüksek yatı-rım maliyeti büyük miktarlarda yüksek finansmana ihtiyaç duymaktadır.Ayrıca, ilk santral inşasın-dan önce büyük miktarda finansal kaynağın 19 farklı alanda ülke alt-yapısı geliştirme çalışmaları için kul-lanılması gerek-mektedir. Yeterli olmayan her altyapı öğesi, projeler için risk anlamı taşır...

Hazırlanıyor...

Yerli

Katkı

Bir nükleer tesisin inşa edilebilmesi ve işletilebilmesi için birçok mal, hizmet ve bileşene ihtiyaç duyulmaktadır. Ye- dek parçalar, sarf malzemeleri, ekip- man tamirleri ve kalibrasyon hizmet- leri bunlardan sade-ce birkaç tanesidir. Nükleer sektör di-ğer hiçbir sektörün ihtiyaç duymadığı seviyede kalite ge- reklerine ve yüksek seviyeli sıkı stan- dartlara uyum ge- rektirmektedir...

Hazırlanıyor...

Nükleer Silahsızlanma

Nükleer santral ça-lışmaları sırasında silahsızlanma ile il-gili uluslararası an-laşmalara uyulması şarttır. Böylece pro-jelerin gereksiz risk-lerle gecikmesi ön-lenebilmektedir. Si-lahsızlanma ulus-lararası ilişkiler açı-sından çok önem-lidir. Bu amaçla nükleer malzeme-lerin sadece barışçıl amaçlar için kulla-nılmasını garanti al-tına alacak bir iç denetim yapısı o- luşturulmalıdır..

Hazırlanıyor...

Düzenleyici Altyapı

Nükleer santraller radyoaktif maddele-rin kullanılmasını gerektirmektedir.Bu maddeler halka, çevreye ve çalışan-lara uygunsuz risk-ler oluşturmama-lıdır. Bunu gerçek-leştirebilmek için bağımsız ve ehil bir nükleer düzenleyici kuruluşun bulunma-sı, bu kuruluşun santralin ömrü bo-yunca santral tasa-rımcısı ve santral sahibi ile karşılıklı olarak düzenleyici, denetleyici bir çer-çevede etkileşmesi gerekmektedir.

Hazırlanıyor...

Rasyasyondan Korunma

Nükleer santralları diğer elektrik üretim yöntemlerinden ayı-ran en önemli özelliklerden bir ta-nesi, normal işletme sırasında yüksek seviyeli radyoaktif maddeler ile çalışıl-masıdır.Halkın, do-ğanın ve çalışan-ların her şart altında korunması amacıy-la yasalar, yönet-melikler ve izleme programlarına ihti-yaç duyulmaktadır. Nükleer santral işine girmek isteyen bir ülke radyasyon, atık ve nakliye güvenliği ile ilgili altyapıya sahip olmalıdır.

Hazırlanıyor...

Elektrik Şebekesi

Ulusal enerji starte-jisinin bir parçası olarak nükleer ener-ji kullanmaya yöne-lik verilecek karar, ulusal elektrik şebe-kesinin boyutu ve konfigürasyonu ile yakından alakalıdır. Gerektiği takdirde elektrik şebekesinin de nükleer santral projelerine paralel olarak geliştirilmesi gerekmektedir. Şe-beke güvenilirliği güvenlik için önem-lidir.Nükleer santral-ler işletme sırasın-da güvenilir dış elektrik kaynağına ihtiyaç duymaktadır.

Hazırlanıyor...

İnsan Kaynakları

Bir nükleer santralı satın almak, kaliteli bir şekilde inşa et-mek, lisanslamak, güvenli bir şekilde işletmek ve iyi şartlarda tutabilmek için farklı bilimsel ve mühendislik alanla-rından bilgili ve ehil insan kaynaklarına ihtiyaç duyulmak-tadır. İnsan kaynak-ları bir nükleer santral programının en değerli yatırım-ları arasındadır. Nükleer programın başarısı için yetiş-miş kaynakların iyi kullanılması ge-rekmektedir.

Hazırlanıyor...

Halkla

İlişkiler

Başarılı nükleer programlar olumlu politik atmosfere ih-tiyaç duymaktadır. Böyle bir atmosfer, projeden etkilene-cek paydaşların projeye katılımı ile sağlanabilir. Des- teklesin veya karşı olsun ilgili bütün tarafların ve halkın fikri değerlidir ve dikkate alınmalıdır. Kaygılara çareler üretilmelidir. Böyle bir ortam açık ve dürüst iletişim ile sağlanabilmektedir. Güvenin üst düzey- de tutulması sağ- lanmalıdır...

Hazırlanıyor...

Santral

Sahası

Türkiye gibi deprem ülkelerinde nükleer santral kurulabile-cek konumların sa-yısı azdır. Bu ko-numları bulmak ve geliştirmek oldukça zordur. Nükleer santral programları-nın başarı için doğru saha seçimi ve bu sahaların etkin bir şekilde kullanımı önem taşımaktadır. Da-hası sahanın inşaat için hazır hale getirilmesi de gere-cektir. Bu da karmaşık saha altyapı projelerine ihtiyaç duyar.

Hazırlanıyor...

Çevre

Koruma

Nükleer santral ça-lışmalarında çevre-nin santral kaynaklı tehlikelerden koru-masına ayrı bir önem verilmelidir. Normal santral iş-letmesi sırasında çevreye yasal sınır-ları geçmemek kay-dıyla gaz ve sıvı atıklar salınmakta-dır. Ayrıca, her ne kadar santral kay-naklı radyoaktif madde salınımı riski düşük de olsa, böy-le bir olayın etkileri oldukça büyük olabilmektedir.

Hazırlanıyor...

Acil Durum Planlaması

Nükleer tesisler gü-venliğe en üst dü-zeyde özen gösteri-lecek şekilde tasar-lansa da kaza ihtimali hiçbir za-man sıfır değildir. Oluşabilecek kaza-ların etkileri radyo-aktif maddeler söz konusu olduğundan büyük olabilmekte-dir. Bu durum acil durumlar sırasında halkın, çevrenin ve çalışanların korun-masını sağlayacak acil durum planları-nın hazırlanmasını gerektirmektedir...

Hazırlanıyor...

Emniyet Altyapısı

Nükleer tesislerde içerden ve dışları-dan gelebilecek tehditlere karşı emniyet ve fiziksel korunma tedbir-lerinin alınmasını gerektir. Bu tedbir-ler tesis için gerçek-leştirilen tehdit ana-lizleri sonucunda belirlenebilmektedir. Tesis emniyeti ça-lışmaların her aşa-masında ilgili taraf-ların katıldığı koor-dineli bir çabaya ihtiyaç duyar.Tehdit analizleri sürekli güncel tutulur...

Hazırlanıyor...

NÜKLEER KAZALARDAN NELER ÖGRENDİK?

1970'li yıllar nükleer santrallerde teknik gü- venilirlik, ekipmanların kalitesi, iş süreçlerinin kalitesi, insan faktörünü azaltacak şekilde oluştu- rulan prosedürler ve tasarım odaklı güvenlik anlayışı ile özdeşleş- miştir. "Her şey nükleer santral tasarımda öngö- rülmüştür, korkmaya gerek yok" anlayışının hakim olduğu yıllarda tek önemli olan şeyin operatörün tesisi tasar- landığı şekilde işlet- mesi olduğu düşünülü- yordu. Taki 28 Mart 1979 tarihinde ABD’de Three Mile Island nükleer santralinin ikinci ünitesinde meydana gelen kazaya kadar...

Daha Fazla Bilgi

1980'li yıllarda nükleer santrallerde tasarıma ve makineye güvenme dev- ri sona ermiştir. TMI-2 kazası, tasarım hataları, ekipman problemleri, in- san hatası ve yönetsel problemlerin bir birleşimi olarak gerçekleşmiştir. Bu kaza işletme stan- dartları, eğitim ve işletme tecrübe payla- şımında ve acil durum planlamasındaki sıkın- tıların ortaya çıkmasına sebep olmuştur. Dolayı- sıyla 1980'li yıllarda İnsan hatası ve örgütsel önlemler üzerine ağırlık verilmiştir. Prosedürler ne kadar mükemmel olursa sonuçta bunu uygulayan insandır. Tam bu anlayışın şekillendiği yıllarda 26 Nisan 1986 tarihinde Ukrayna’da Kiev şehrine 104 kilo- metre uzaklıktaki bulu- nan Çernobil nükleer santralında meydana gelen bir kaza, nükleer güvenliğin dayandığı temel yaklaşımların bir kez daha kökünden değişmesine sebep ol- muş, nükleer güvenlikte dikkatler güvenliği sağla- yacak örgütsel kültürün oluşturulması üzerine odaklanmaya başla- mıştır...

Hazırlanıyor...

Çernobil sonrasında güvenliği sağlayacak sis- teme olan vurgu ve "güvenlik kültürü" tabanlı sistem anlayışı yardımıyla güvenlikle ilgili birçok şeyin düzene gireceği düşünüldüğü bir sırada, 11 Mart 2011 tarihinde, Japonya’nın Pasifik Okyanusu kıyısındaki Fukushima ilinde 6 ünitelik bir nükleer santralın 4 ünitesinde çok büyük bir nükleer kaza meydana gelmiş, bu kaza nükleer güvenlikle ilgili çözüm bekleyen daha birçok konu olduğunu ortaya çıkartmıştır...

Hazırlanıyor...

NÜKLEER SANTRALDE YABANCI SAHİPLİĞİ