Maddeden Gelen Enerji
Hastaneler, nükleer tesisler, araştırma enstitüleri, üniversiteler ve sanayi tesisilerinden gelen atık varilleri düşük seviyeli atık işleme tesisinin depolama binasına alınmaktadır.
Düşük seviyeli atıklar işleninceye kadar depolama binasında bekletilmektedir.
İşleme alınan atıkların hacimleri azaltılmakta ve harç malzemesi ile sabitlenerek sarı varillere dolrurulmaktadır. Bu şekilde nihai depolamaya uygun hale getirilen atıklar, nihai depolama tesisine götürülünceye kadar tesisin depolama binasında bekletilmektedir.
Sarı renkli variller kara, deniz veya demir yolu kullanılarak nihai depolama tesisine götürülmekte ve ışınım (radyasyon) düzeyleri doğal seviyeye düşünceye kadar bu tesislerde saklanmaktadır.
Düşük seviyeli atıkların işleme tesisinden nihai depolama tesisine götürülmeleri ve nihai depolama tesisine yerleştirilmeleri sırasında gerçekleştirilen işlemler hakkında daha fazla bilgi almak için devam (veya ileri) tuşuna basınız.
1
Atık varilleri düşük seviyeli atık işleme tesisinin depo
alanından çıkartılmaktadır.
2
Variller denetimlerden geçirilmek üzere tesisin kontrol
alanına alınmaktadır.
3
Kontrol alanında variller ilk önce dış yüzeylerinde
ışınetkin (radyoaktif) madde kirliliği bulunup
bulunmadığı açısından kontrol edilmektedir.
4 Varillerin içindeki çimento ile sabitlenmiş atıklar, sesüstü (ultrasonik) dalgalar yardımıyla dayanıklılık denetimine tabi tutulmakta, basınca karşı dayanıklılıkları ölçülmektedir.
5 Varillerin ağırlıkları ölçülmekte, ve ölçülen ağırlık değerleri kullanılarak ışınetkin maddelerin yoğunlukları hesaplanmaktadır.
6 Varillerin ışınım seviyeleri ölçülmekte, ışınım seviyesinin normal veya normalin altında olup olmadığı belirlenmektedir. Varillerin dış yüzeyleri kameralar yardımıyla kontrol edilmekte, varil yüzeyinde herhangi hasar, bulunup bulunmadığına bakılmaktadır.
7 Denetimden başarıyla geçen varillere yapıştırılmak üzere etiketler hazırlanmaktadır. Bu etikerlerde ölçüm sonuçları ile ilgili veriler bulunmaktadır. Ölçülen ışınım seviyesine göre varilin üzerine belirli bir renk bandı ile yazıcı tarafından hazırlanan etiket yapıştırılmaktadır.
8 Variller taşıma kaplarına yerleştirilmek üzere hazırlanmakta, taşıma öncesi ışınım seviyeleri birkez daha ölçülerek ve taşıma kaplarına teker teker doldurulmaktadır.
Varillerin yerleştirildiği taşıma kutuları 3.2 metre boyunda, 1.6 metre genişliğinde ve 1.3 metre yüksekliğindedir. Her bir kutu toplam 8 adet varil alabilmektedir.
9 Varillerle doldurulmuş taşıma kaplarının ışınım sevileri ölçülmekte ve taşıma için öngörülen normal seviyenin altında olup olmadığı kontol edilmektedir.
10 Taşıma kapları kamyonlar yardımıyla, nihai depolama tesisine götürecek ulaşım aracına yüklenmektedir. Kaplar karayolu, demiryolu veya denizyolu ile nihai depolama tesisine götürülebilmektedir (bu örnekte deniz yolu kullanılmaktadır).
11 Taşıma kapları deniz yolu ile nihai depolama tesisinin bulunduğu limana götürülmektedir.
12 Gemi limana ulaşığında, taşıma kapları vinçler yardımıyla gemiden indirilmekte ve taşıma kamyonlarına yüklenmektedir.
13 Kamyon, taşıma kaplarını bir kapıya getirilmektedir. Bu kapıda kabın ışınım seviyesi ölçülmekte ve normal seviyenin altında bulunup bulunmadığı kontrol edilmektedir.
14 Kontrolden geçen kaplar kamyonlar vasıtasıyla düşük seviyeli atık nihai depolama tesisine götürülmektedir.
15 Kamyon, taşıma kaplarını kabul binasına getirmekte ve bu binada kabul işlemleri yapılmaktadır.
16 Taşıma kutusu kontrol alanına getirilmekte, kutunun içindeki variller teker teker çıkartılarak kontrol aygıtına yerleştirilmektedir.
17 Kontrol aygıtı yardımıyla variller denetimden geçirilmekte ve taşıma sırasında varillerde herhangi bir hasarın oluşup oluşmadığına bakılmaktadır.
18 Denetimden geçirilen variller yeraltı nihai depolama alanına götürülmek üzere kamyonlara yüklenmektedir.
19 Kamyonlar varilleri nihai depolama alanına götürülmektedir.
20 Nihai depolama alanında kaya zemin üzerindeki toprak kaldırılmıştır. Kaya zeminde belirli bir derinlikte kazılmıştır. Bu şekilde oluşturulan çukura beton bloklar, blokların içine beton odacıklar dökülmüştür.
Düşük seviyeli atık nihai depolama tesisleri çok sayıda saklama bloklarından, saklama blokları da içlerine atık varillerinin yerleştirildiği odacıklardan oluşmaktadır. Tipik bir tesiste 8x5 diziliminde 40 blok, her blokta 4x4 diziliminde 16 saklama odacı bulunabilmektedir.
21 Variller odacıkların içine yerleştirilmektedir. Odacıkların kapasitesi dolduğunda, beton dökülerek atık varillerinin arasındaki boşluklar doldurulmaktadır.
22 Atık saklama bloğundaki bütün odacıklar dolduğunda, blok güçlendirilmiş beton ile kaplanmaktadır. Böylece blok yekpare bir kaya parçası görünümüne sahip olmaktadır.
23 Tesisdeki bütün bloklar dolduğunda ise yekpare blokların üzeri bentonit\kum karışımı ile doldurulmakta, tüm tesis toprak tabakası ile örtülerek çimlendirilmektedir.
Düşük seviyeli atıklara yeraltı sularının ulaşmaması için birçok önlem alınmıştır.
1. Tesisin üzerindeki toprak tabakasına dikilen bitkiler suyu tutmaktadır.
2. Tesis ana kaya tabakasının üzerine kurulmuştur ve ana kaya tabakarı su geçirmez özelliğe sahiptir. Ayrıca tesisin üzeri bentonit\kum karışımı ile kaplanmıştır. Bu karışım da su geçirmez özelliğe sahip bulunmaktadır.
3. Tesisin çevresine döşenen delikli beton da su geçirmez özelliktedir. Eğer su, bitki örtüsü, toprak, ve bentonit\kum karışımı engellerini aşacak olursa, delikli beton suyu atık varillerinin saklandığı bölgeye ulaşmadan su tasviye odacığına yönlendirmektedir.
4. Dahası atık varillerinin bulunduğu bölge dolgu malzemesi ile doldurulmuştur. Bu malzeme atıkları hapsedecek özelliktedir.
Bütün bu önlemler sayesinde, atıkların saklandığı süre boyunca yer altı sularına karşı tam koruma sağlanmış olmaktadır. Yaklaşık 500 yıl içinde de zaten atıkların ışınım seviyesi doğal seviyeye düşmektedir.