NÜKLEER ENERJİ DÜNYASI

Maddeden Gelen Enerji

YÜKSEK SEVİYELİ ATIK CAMLAŞTIRMA İŞLEMLERİ

Nükleer santrallerden çıkan kullanılmış yakıtlar, kapalı yakıt çevrimi kullanan ülkelerde yeniden-işleme tesislerine götürülerek, kullanılmış yakıtın içindeki uranyum ve plütonyum ayrıştırılmaktadır. Geride kalan sıvı yüksek seviyeli atık olarak nitelendirilmektedir. Yeniden işleme tesislerinden sıvı olarak çıkan bu yüksek seviyeli atıklar camlaştırılmak üzere camlaştırma düzeneğine getirilmektedir.

 

 

Yapılan araştırmalara göre, cam çok uzun süreler özelliğini kaybetmeyen ve kararlı bir yapı oluşturmaktadır. Dünyamızda 2000 yıl önceden kalmış ve orijinalliğini hiç kaybetmemiş cam malzemeler bulunmuştur. Cam ışınıma (radyasyona) ve ısıya karşı büyük ölçüde dirençli bir maddedir. Bu özellikler camı yüksek seviyeli ışın-etkin (radyoaktif) maddeleri tutmak için seçilebilecek yeğane maddelerden biri yapmaktadır.

 

Camlaştırma Aşamaları

 

 

 

Çelik kaplar içinde soğuyan cam katı hale geldiğinde nükleer atık cam içine hapsolmakta ve hareketsiz hale gelmektedir.

Camlaştırılmış atığın doldurulduğu kaplar 1.3 metre yüksekliğinde ve 40 santimetre çapındadır.

 

Bu kapların doldurulduktan sonraki ağırlığı yaklaşık 300 kg civarındadır ve yaklaşık 110 litre camlaştırılmış (botrosilikatlı) yüksek seviyeli atık içermektedir.

Yüksek seviyeli atıklar nedeniyle bu kapların içinde 1.5 kilovattan az ısı enerjisi oluşmaktadır.

1300 MWe gücündeki bir nükleer santraldan yılda yaklaşık 25 ton kullanılmış yakıt çıkartılmaktadır. 1 ton kullanılmış nükleer yakıtın yeniden-işleme tesisinde işlenmesi sonucunda sadece 1 metreküp yüksek seviyeli sıvı atık oluşmaktadır. Bu da 1.3 metre yüksekliğinde 0.4 metre çapındaki küçük bir kabın içine sığmaktadır.

Camlaştırılmış yüksek seviyeli atığın içerisinde çok değerli çekirdekler bulunmakatdır. Nadir toprak çekirdeklerinden Rodyum ve Paladyum ve aktinitlerden Kuriyum, Amerisyum, Kaliforniyum bunlara örnektir. Fakat bugünkü teknolojiler ışığında bunları ayrıştırmak ekonomik bulunmamaktadır.

Yüksek seviyeli atıklarlarla ilgili yeni teknolojilerin geliştirilmesi çalışmalarına hali hazırda devam edilmektedir. Gelecekte bu atıkları tamamen zararsız hale getirmek ve içinde değerli çekirdekleri ayrıştırarak bunlardan faydalanmak mümkün olabilecektir.